PL-S "Coupler ลม" หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า ข้อต่อลม หรือ ข้อต่อสวมเร็วลม (Quick Coupler / Quick Connect) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการเชื่อมต่อสายลมหรือท่อลมเข้ากับอุปกรณ์นิวเมติกส์ (อุปกรณ์ที่ใช้ลมอัดในการทำงาน) เช่น ปืนลม, กระบอกลม, วาล์วควบคุมลม, หรือเครื่องมือลมต่างๆ อย่างรวดเร็วและง่ายดาย โดยไม่ต้องใช้เครื่องมือพิเศษในการติดตั้งหรือถอดออก
หน้าที่หลักของ Coupler ลม:
เชื่อมต่อและถอดออกอย่างรวดเร็ว: จุดเด่นที่สุดของ coupler ลมคือความสามารถในการเชื่อมต่อและปลดสายลมหรืออุปกรณ์ได้อย่างฉับไว ช่วยประหยัดเวลาและเพิ่มความสะดวกในการทำงาน
ป้องกันการรั่วซึม: ข้อต่อลมได้รับการออกแบบมาเพื่อให้การเชื่อมต่อแน่นหนา ป้องกันการรั่วไหลของลมอัด ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในระบบนิวเมติกส์ เพื่อประสิทธิภาพและประหยัดพลังงาน
รักษาแรงดันในระบบ: Coupler ลมส่วนใหญ่ โดยเฉพาะแบบ "Quick Coupler" จะมีวาล์วปิดอัตโนมัติ (shut-off valve) เมื่อปลดการเชื่อมต่อ ทำให้ลมอัดไม่รั่วไหลออกจากท่อหรือสายลมที่ถูกตัดการเชื่อมต่อออกไป
เพิ่มความยืดหยุ่นในการใช้งาน: ช่วยให้ผู้ใช้งานสามารถเปลี่ยนเครื่องมือลมหรืออุปกรณ์ที่เชื่อมต่อกับระบบลมได้อย่างรวดเร็วตามความต้องการของงาน
ส่วนประกอบหลักของ Coupler ลม (Quick Coupler):
โดยทั่วไป Quick Coupler จะประกอบด้วย 2 ส่วนหลักที่ทำงานร่วมกัน:
คอปเปอร์ตัวเมีย (Coupler / Female Part): เป็นส่วนที่อยู่กับสายลมหรือท่อหลักของระบบลมอัด มีกลไกการล็อกและวาล์วปิดอัตโนมัติอยู่ภายใน เมื่อปลดการเชื่อมต่อ วาล์วจะปิดเพื่อกักเก็บแรงดันลมไว้
คอปเปอร์ตัวผู้ (Plug / Nipple / Male Part): เป็นส่วนที่ติดตั้งอยู่กับปลายสายลมของเครื่องมือลมหรืออุปกรณ์ที่ต้องการเชื่อมต่อ เข้าไปสวมกับคอปเปอร์ตัวเมีย
หลักการทำงาน:
เมื่อคอปเปอร์ตัวผู้ถูกสอดเข้าไปในคอปเปอร์ตัวเมีย กลไกภายในของคอปเปอร์ตัวเมีย (เช่น ลูกปืนเล็กๆ หรือเขี้ยวล็อก) จะทำการล็อกคอปเปอร์ตัวผู้ไว้แน่นหนา พร้อมกับเปิดวาล์วภายในเพื่อให้ลมอัดไหลผ่านได้ เมื่อต้องการถอดออก ก็เพียงแค่ดึงปลอกหรือกดปุ่มบนคอปเปอร์ตัวเมีย เพื่อปลดกลไกการล็อกออก ทำให้คอปเปอร์ตัวผู้หลุดออกมา และวาล์วจะปิดโดยอัตโนมัติ
ประเภทของ Coupler ลม:
ข้อต่อลมมีหลายประเภทและหลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับการใช้งานและลักษณะการเชื่อมต่อ เช่น:
Quick Release Couplings / Quick Connect Couplings: ข้อต่อสวมเร็วที่นิยมใช้กันมากที่สุดในระบบลมอัด
Push-in Fittings / Push-to-Connect Fittings: ข้อต่อแบบเสียบสายลมเข้าไปตรงๆ โดยไม่ต้องขันเกลียว เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความรวดเร็วและประหยัดพื้นที่
Threaded Fittings: ข้อต่อแบบเกลียวใน-เกลียวนอก ใช้สำหรับเชื่อมต่อกับอุปกรณ์ที่มีเกลียว เช่น เครื่องกรองลม ตัวปรับแรงดัน
Compression Fittings: ข้อต่อแบบบีบอัดสายลมด้วยแหวนรัดและน็อต
Barbed Fittings: ข้อต่อแบบมีหนามเตยสำหรับสวมท่ออ่อนและใช้เข็มขัดรัด
Elbow Fittings / T-Fittings / Y-Fittings: ข้อต่อที่ใช้สำหรับเปลี่ยนทิศทางการไหลของลม หรือแยกสายลมออกเป็นหลายทิศทาง
วัสดุที่ใช้ผลิต:
Coupler ลมสามารถผลิตจากวัสดุหลากหลายชนิด ขึ้นอยู่กับคุณสมบัติที่ต้องการใช้งาน เช่น:
ทองเหลือง (Brass): ทนทานต่อการกัดกร่อนดี มีความแข็งแรง เหมาะกับงานทั่วไป
เหล็ก (Steel): แข็งแรงทนทาน ราคาประหยัด นิยมใช้ในอุตสาหกรรม
สเตนเลสสตีล (Stainless Steel): ทนทานต่อการกัดกร่อนสูงมาก เหมาะกับงานในสภาพแวดล้อมที่รุนแรง หรืออุตสาหกรรมอาหาร/ยา
พลาสติก (Plastic): น้ำหนักเบา ราคาถูก เหมาะกับงานที่ไม่ได้รับแรงดันสูงมาก หรือต้องการความเป็นฉนวน